Co to jest dzianina i jak powstaje?
Produkcja dzianiny sięga korzeniami już czasów starożytnych, kiedy to za pomocą drutów i szydełka robiono wełniane lub bawełniane pończochy, bieliznę, a nawet koronkowe ozdoby. Przełomem w produkcji okazał się rok 1589, w którym to angielski duchowny W. Lee wymyślił maszynę do wyrobu pończoch ze szwami. Opracowana przez niego technologia była z powodzeniem wykorzystywana do drugiej połowy XVIII stulecia.
Obecnie, dzięki nowoczesnej technologii, z dzianiny wykonuje się przeróżne ubrania. Od najprostszych elementów garderoby takich jak czapki czy szaliki po wymyślne i eleganckie kreacje, które można spokojnie założyć na galę, bal czy czerwony dywan. Zobaczmy zatem czym tak naprawdę jest dzianina i w jaki sposób powstaje.
Co to jest dzianina?
Choć wielu z nas spotkało się już z tym pojęciem, to niewiele osób potrafi wyjaśnić jego znaczenie. Dzianina to materiał wytwarzany w procesie dziania, czyli formowania niewielkich oczek za pomocą jednej lub kilku nitek, a następnie łączeniu ich w jedną całość. Jej charakterystyczną cechą jest brak osnowy (układu nitek biegnących wzdłuż tkaniny), która gwarantuje trwałość.
Jakie są rodzaje dzianin?
Warto wspomnieć, że wyodrębniamy dwa rodzaje dzianin, które z kolei mają swoje odmiany. I tak mówimy o dzianinach rządkowych oraz dzianinach kolumienkowych.
Dzianiny rządkowe odznaczają się nitką, która biegnie w poprzek oraz prującymi się oczkami. Do tej kategorii możemy zaliczyć wyroby włókiennicze o splocie lewo prawy — po prawej stronie widzimy prawe strony oczek, po lewej — lewe strony. Jest ona mało elastyczna w poprzek i często zwija się na brzegach. Wykorzystuje się ją do szycia bielizny, odzieży niemowlęcej, bluzek, koszulek czy sweterków. Drugim typem jest materiał o dwuprawym splocie — po obu stronach widnieją prawe strony oczek. Rozciąga się on w poprzek, ukazując lewe strony oczek, a dodatkowo jest elastyczny. Idealnie nadaje się do produkcji skarpetek, bielizny czy swetrów.
Dzianina kolumienkowa to wyrób włókienniczy, w którym nitki biegną pionowo, a oczka się nie prują. Wyróżniamy tutaj trykot — splot, w którym nitka tworzy oczka w dwóch sąsiadujących ze sobą kolumienkach, przechodząc zygzakiem przez kolejne rządki. Ze względu na dużą elastyczność trykot cieszy się dużą popularnością wśród producentów tkanin gimnastycznych i tanecznych. Drugą odmianę tworzą wyroby o splocie raszlowym, w których włókna są ułożone na krzyż. Do dzianin o tym splocie zaliczamy materiały bieliźniane, koronki, tiule i różnego rodzaju siatki.
Jak powstaje dzianina?
Do produkcji dzianin wykorzystuje się między innymi włókna naturalne (bawełna, różne rodzaje wełny), sztuczne (np. wiskoza) i syntetyczne (elastan, poliester). Aby wyprodukować materiał, można skorzystać z różnych metod wytwarzania: dzianie ręczne lub dzianie maszynowe. Pierwsza technika może być z powodzeniem wykorzystana w domowym zaciszu. By samodzielnie wyprodukować materiał, wystarczy włókno i druty lub szydełko. Dzianie maszynowe umożliwia produkcję na szeroką skalę. Urządzenia rzędowe takie jak szydełkarki lub falowarki oraz kolumienkowe — osnowarki wytwarzają wyroby włókiennicze przeznaczone do sprzedaży i produkcji odzieży. Wyroby włókiennicze tego typu wyprodukowane przemysłowo dzielimy na dwie grupy:
- metrażowe — materiały o dużej powierzchni, z których kroi się ubrania — dzianiny sprzedawane na metry, dostępne w sklepach z tkaninami
- odpasowane — dzianiny posiadające określony kształt, gotowe do sprzedaży (bezszwowe elementy garderoby).